Każda wizyta przedstawicieli Kuratorium Oświaty budzi emocje, jednak to od postawy dyrekcji zależy, czy będą one motywujące, czy paraliżujące. Skuteczne przejście przez ten proces wymaga nie tylko biegłości w przepisach prawa oświatowego, lecz także umiejętności miękkich i doskonałej organizacji pracy zespołu. Doświadczenie pokazuje, że najwięcej błędów popełnia się nie z braku wiedzy, lecz z powodu chaosu i braku systematyczności w prowadzeniu bieżącej dokumentacji.
Jak wygląda kontrola z kuratorium?
Wizytacja z kuratorium oświaty ma na celu weryfikację zgodności działań szkoły z przepisami prawa. Warto wiedzieć, że kontrole dzielą się na dwa główne typy:
- planowe — wynikające z rocznego planu nadzoru pedagogicznego,
- doraźne — będące zazwyczaj skutkiem skargi rodziców lub nauczycieli.
Podczas wizyty urzędnicy skupiają się na kilku fundamentalnych obszarach. Po pierwsze, weryfikują zgodność zatrudnienia kadry z wymaganymi kwalifikacjami. Po drugie, sprawdzają realizację podstawy programowej oraz przestrzeganie praw ucznia i dziecka. Szczególnej uwadze podlega również bezpieczeństwo podopiecznych – zarówno fizyczne (stan techniczny budynku, procedury ewakuacyjne), jak i psychiczne (programy profilaktyczne, pomoc psychologiczno-pedagogiczna).
Dodatkowo wizytatorzy analizują dokumentację przebiegu nauczania, statuty, regulaminy oraz protokoły posiedzeń rad pedagogicznych. Często elementem kontroli jest także obserwacja zajęć prowadzonych przez nauczycieli lub bezpośrednie rozmowy z uczniami i pracownikami. Należy pamiętać, że kontroler ma prawo wglądu do wszystkich dokumentów związanych z działalnością dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą placówki.
O co należy zadbać przed przyjściem wizytatorów?
W pierwszej kolejności należy zweryfikować spójność zapisów w Statucie Szkoły z aktualnie obowiązującym prawem oświatowym. Przepisy zmieniają się dynamicznie, a nieaktualny statut to jeden z najczęstszych zarzutów pokontrolnych.
Trzeba również zadbać o kompletność teczek osobowych nauczycieli oraz dokumentacji awansu zawodowego. Równie istotne jest przygotowanie Księgi Zarządzeń oraz Księgi Protokołów Rady Pedagogicznej. Każda uchwała musi być odpowiednio zaprotokołowana i podpisana.
Wsparcie merytoryczne w tym zakresie oferują wyspecjalizowane podmioty, takie jak Instytut Rozwoju Edukacji (https://www.ire-studia.edu.pl/), który w swojej ofercie posiada studia podyplomowe (np. Zarządzanie oświatą online), pomagające w doskonaleniu kompetencji nauczycielskich.
Jak przygotować nauczycieli i pracowników?
Atmosfera panująca w szkole podczas kontroli ma ogromny wpływ na jej przebieg. Zespół musi czuć wsparcie, a nie presję. Rolą dyrektora jest jasne zakomunikowanie zakresu kontroli oraz oczekiwań względem kadry.
Warto pamiętać, że w kontekście kontroli kuratoryjnej, to, czym jest warsztat pracy nauczyciela, to nie tylko pomoce dydaktyczne czy estetyka sali lekcyjnej. To przede wszystkim dowody na planowanie i ewaluację własnych działań. Należy uczulić pedagogów, aby uporządkowali swoje plany pracy, scenariusze lekcji oraz dokumentację dotyczącą dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb uczniów. Wizytator może poprosić o przedstawienie metod weryfikacji postępów uczniów, dlatego warto mieć pod ręką przykładowe sprawdziany czy karty pracy.
Pozytywny wynik wizytacji to zasłużony sukces. Nawet jeśli pojawią się zalecenia pokontrolne, warto potraktować je jako precyzyjny plan do podniesienia standardów w konkretnym obszarze. To właśnie umiejętność wykorzystania tych zaleceń do rozwoju, wspieranego np. wiedzą zdobytą na studiach online z zarządzania oświatą (https://www.ire-studia.edu.pl/studia-podyplomowe/dla-nauczycieli/zarzadzanie-oswiata/), odróżnia liderów od administratorów. Przygotowanie to inwestycja w reputację placówki, która procentuje zaufaniem rodziców i stabilnością kadry.




